Như những sản phẩm khác, xe đạp thể thao có muôn hình vạn trạng, và không phải ai cũng biết để lựa chọn chính xác chiếc xe mình cần. Dưới đây là những kiến thức tổng quan giúp người đam mê xe đạp có thể hiểu rõ và biết phải chọn xe thế nào.

1. Mua xe mới, nguyên chiếc hay lắp ráp?

Thông thường xe nguyên chiếc (hay còn gọi là xe thùng) có chất lượng tốt hơn so với xe ráp, nếu xét cùng 1 cấu hình và các bộ phận với xe tự lắp ráp, do xe nguyên chiếc thì khả năng hàng chính hãng cao hơn nhiều, đặc biệt là với khung sườn. Tuy nhiên giá cũng rất cao so với xe ráp.

Trong khi đó, xe ráp là loại xe mà thường thì đã chơi qua thời gian, có kiến thức nhất định về xe, khi đó người dùng mới có thể tự tin lựa chọn đồ đạc và ráp cho mình một chiếc xe tốt. Xe ráp được một ưu điểm là thích gì thì ráp nấy, thích thắng dĩa thì có thắng đĩa, groupset (phụ tùng theo nguyên bộ) nào thì cứ chơi. Từng món đồ chọn theo ý, nhu cầu cá nhân. Vì vậy, xe ráp là xe thể hiện rõ nhất cái tôi cá nhân của mỗi người chơi – tự thiết kế, tự chọn món, chọn đồ, thích đến đâu chơi đến đó. Tuy nhiên, trong bối cảnh thật giả lẫn lộn như hiện tại, tìm kiếm phụ tùng có chất lượng như mong muốn không phải là điều đơn giản.

Một điều cần lưu ý đó là, khi xác định chơi xe đạp ráp, bạn phải đủ kiến thức để phân biệt được chất lượng của sườn cũng như các đồ phụ tùng có xứng đáng với món tiền bạn bỏ ra ko. Lời khuyên: tìm hiểu kỹ hoặc nhờ người biết coi xe đi xem giùm.

2. Có nên mua xe bãi, hay gọi là xe đã qua sử dụng?

Xe bãi (hay còn gọi là xe nghĩa địa, second hand, thông thường nhập trung chuyển từ Campuchia và xuất xứ từ các nước khác) được tiêu thụ ở Việt Nam rất nhiều. Nếu có ít hiểu biết về phụ tùng xe, thì đây là lựa chọn tốt. Nếu may mắn, người dùng có thể có được một xe tốt với giá rất hợp lý.

Ưu điểm của xe bãi là giá khá mềm, và có thể mua được các nhãn hiệu danh tiếng với giá chỉ vài triệu. Nhiều người chơi xe chỉ cần bỏ tiền ra mua một xe, chỉ để lấy cái sườn mà ở Việt Nam không bán lẻ hoặc không đúng với chính hãng. Xe bãi giá thường vô chừng, nếu may mắn có thể mua một chiếc ưng ý.

Tuy nhiên, thường xe bãi là xe second-hand hoặc hư hỏng dọn lại nên có 1 số phụ tùng bên trong như cốt, đùm có lỗi mà khi mua chúng ta không để ý kỹ sẽ không nhận ra ngay, mà khi đem về sử dụng đi nhiều mới phát hiện. Ngoài ra, do là xe second-hand nên thường một số phụ tùng đã lỗi thời (chẳng hạn bộ đề Shimano đời thấp cách đây 5-7 năm), nên khả năng nâng cấp sau này khó phù hợp với phụ tùng mới.

3. Chọn loại xe

Thông thường, xe thể thao phổ biến nhất có ba loại: Road-bike, Moutain-bike (MTB) và Touring-bike.

Road-bike

Moutain-bike

Touring-bike

Vấn đề ở đây là bạn sẽ thích thể loại gì, thường xuyên đi đâu và quãng đường đi ra sao. Nếu bạn đam mê tốc độ, và quãng đường tốt, thì xe road là tối ưu, nhưng xe road do nhẹ nên khung sườn và vỏ xe yếu hơn, nếu vào địa hình đá dăm hoặc gồ ghề thì phải rất dè chừng. MTB thì ngược lại, trên đường tốt, xe này chạy rất mất sức, nhưng nó rất cứng cáp vượt được mọi địa hình. Trung hòa thì có thể chọn Touring-bike.

4. Chọn khung xe

Chất liệu khung sườn hiện nay gồm các loại cơ bản là:

– Hợp kim thép
– Hợp kim nhôm
– Cacbon
– Titan

Trong đó nhôm là vật liệu phổ biến nhất, vì rẻ, bền, không rỉ, nhẹ. Cacbon lúc này cũng thịnh hành, chủ yếu dùng cho xe road (đua) vì rất nhẹ, tuy nhiên cabon ko đủ độ cứng như nhôm và giá thành đắt hơn nên ít được sử dụng hơn. Titan còn đắt hơn nữa. Thép thì bị lỗi cơ bản là rỉ sét và nặng nề nên càng lúc càng ít được quan tâm, dù rằng, nhiều hãng danh tiếng bây giờ vẫn làm các sườn thép cực đẹp với giá rất cao, như Surly hoặc Vanilla.

Phần lớn khung sườn giá mềm nhập về Việt Nam hiện nay chủ yếu vẫn là hàng Trung Quốc, chất lượng không đảm bào bằng hàng chính hãng hoặc được nhập vào các thị đường đòi hỏi cao. Chưa kể nhiều hãng danh tiếng không bán hàng sườn rời. Đó là lý do vì sao, nhiều người vẫn bỏ tiền ra mua xe bãi, chủ yếu là lấy khung xe. Quả thật, nếu tinh ý, bạn sẽ thấy nước sơn của hàng xịn đẹp hơn dù chỉ 1 tẹo, ngoài ra theo thời gian, nước sơn xịn vẫn rất bền và đẹp.

Tất nhiên, điều này không có ý nói khung xe Trung Quốc hoàn toàn kém chất lượng. Nhìn chung, một chiếc xe đạp thể thao sườn Trung Quốc dư sức cõng bạn vô tư trên các địa hình gồ ghề. Nhưng nếu hay đến những nơi quá khó hoặc nguy hiểm, hãy nên nghĩ về một sườn xe đảm bảo hơn.

Ngoài ra, khung sườn là bộ phận quan trọng nhất của xe, và xem khung sườn thì cần phải tìm hiểu về nhãn hiệu, đời và tình trạng hiện tại. Nhãn hiệu sườn thì nhiều đến vô chừng, nhiều sườn nhìn đơn giản, hiệu lại lạ tai, nhưng giá trị của nó rất mắc. Khác với các loại phụ tùng, khi không bị rỉ sét, chấn động gây biến dạng, móp, nứt, gãy… sườn vẫn có tuổi thọ sử dụng rất cao, nếu các bạn ko lăn tăn vấn đề mới cũ, trầy xước (trừ sườn cacbon).

Lời khuyên: Nên xem trước nhãn hiệu, sau đó tra Google, hoặc hỏi han để biết được giá trị thực sự. Mua xe đời cũ càng nên xem các phụ tùng hiện thời có tương thích khi thay vào sườn hay ko, td, như đường kính cổ xe, cốt yên bao nhiêu, có lắp thắng đĩa được hay ko?

5. Chọn Groupset

Phần thứ hai quan trọng kế đến là Groupset, là 1 nhóm các bộ phận chủ yếu của xe đạp, bao gồm đề trước, sau, tay chỉnh đề và tay thắng, trục giữa, đùm trước sau, sên, líp, giò dĩa, đĩa thắng hoặc càng thắng V. Không như khung sườn với hàng trăm hiệu, 3 groupset phổ biến bây giờ là hàng Shimano, Campagnolo, Sram. Chỉ riêng Shimano thôi cũng có vô vàn cấp sản phẩm rồi.

– Đối với loại xe MTB: Groupset hiệu Shimano được chia theo các bậc như sau tương ứng với chất lượng và giá tiền, từ thấp đến cao: Touney SIS, Altus, Acera, Alivio, Deore, Deore LX, SLX, XTR.

Trong đó, giá tham khảo của Groupset Alvio vào khoảng 4-5 triệu, Deore khoảng 8-9 triệu, còn SLX khoảng hơn 10 triệu.

– Đối với loại xe Road: Groupset Shimano cũng được chia thành các nhóm sau, với thứ tự giống như trên: Sora, Tiagra, 105, Ultegra, Dura-Ace.

Nhìn chung, giá của groupset cho xe Road đắt hơn nhiều so với cho MTB, có lẽ còn do nhà sản xuất phải chú ý cho trọng lượng của group sao cho nhẹ nhất có thể đến từng gram. Thế nên nhiều phụ tùng xe road có chất liệu là cacbon.

Tất nhiên giá càng cao thì càng chất lượng, chuyển động mượt mà, êm nhẹ và chất liệu cũng tốt và bền hơn. Ngoài ra, kiểu dáng cũng là 1 phần quan trọng khiến các tín đồ xe đạp cắn răng móc hầu bao trang bị cho “cục cưng” yêu quý của mình. Dưới đây mà một Groupset XTR 2012 dành cho xe road.

Dĩ nhiên, không phải lúc nào cũng cứ theo goupset, bạn có thể chọn món này 1 ít, món kia 1 ít, tùy theo sở thích và túi tiền. Các tiệm xe đạp hoặc các hãng xe đạp lớn nhỏ vì thế cũng ráp lung tung để giảm giá thành, hoặc theo yêu cầu của chủ xe. Và một số món không theo group cũng rất tốt và mắc tiền, thí dụ như đùm của hãng Novatec, nổi tiếng về độ trớn, hoặc giò dĩa FSA cực đẹp, hệ thống thắng của Tektro danh tiếng, những bộ líp đắt tiền với tiếng gõ ngược tanh tách đều và thanh như tiếng thủ thỉ của người tình thủa mới yêu nhau.

6. Chọn kích thước xe

Khung sườn bạn chọn phải có size đúng, điều đó sẽ làm bạn thấy thoải mái hơn khi đạp và ko bị mỏi, hoặc đau lưng.

Nói cách khác, để chọn một chiếc xe đạp có khung sườn hợp bạn cần đo chiều cao (Height) và độ dài từ đáy quần đến đất (Inseam). Thông thường kích thước phổ biến cho xe MTB là S (16-17 inches), M (18, 19 inches).

Tuy nhiên, vẫn ko phải cứng nhắc, nếu bạn chọn 1 xe MTB, nhiều người vẫn thích chọn xe nhỏ hơn 1 size để dễ ôm xe khi vào đường khó. Với Touring nên chon size vừa đạp sẽ thoái mái hơn.